یادداشت | دکتر محمد قربانی، استاد دانشگاه شهید بهشتی؛ در دولت سیزدهم گفتمانهای خوبی در حوزه کشاورزی شکل گرفت که اگرچه برخی از آنها به دلایلی کمرنگ شده و یا حتی با تغییرات مدیریتی بخش کشاورزی از اولویت خارج شده است اما یکی از طرحهای بسیار خوب که هنوز چراغ آن روشن است و مورد حمایت دولت قرار گرفته و عملیات اجرایی اولین پروژه آن در استان بوشهر شروع شده، شهر مولد کشاورزی است.
با توجه به اثرگذاری بالای این طرح در تولید محصولات دریایی (آبزیپروی) و ایجاد اشتغال مولد به همراه زیست خانوادهها در مجموعه تولیدی، بهمنظور جلوگیری از ایجاد اختلالها در زنجیره تأمین کشاورزی و درواقع عدم قرارگیری آن در تله ساختارهای سنتی موجود و حفظ استقلال مدیریتی با نگاه تحولی و نقش بازی در سبد مصرفکنندگان داخلی و خارجی لازم است مجموعه موارد ذیل مورد توجه قرار گیرد تا به عنوان یک الگوی کارآمد، بتواند در زنجیرههای تأمین سایر محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد تا هم از بیشبودها و کمبودها رهایی داشت، هم دولت مداخلهای در آن نداشته باشد، هم تولید با حداکثری بهرهوری و حداقل قیمت تمام شده انجام شود و هم فعالیتهای پس از تولید با حداکثر کارایی شکل گیرد:
۱. باید ساختار مدیریتی متناسب با آن را طراحی کرد تا در ساختارهای موجود بخش کشاورزی قرار نگیرد و استقلال مدیریتی خود را داشته باشد (حسابداری فعالیتهای کشاورزی، اطلاعرسانی، تصمیمگیریهای جمعی، اقدام جمعی، تعامل با نهاد عالی کشاورزی، هلدینگ …، سیاستگذاری، نظارت)
۲. نظام زنجیره تأمین و ارزش کشاورزی (تأمین نهادهها، مایحتاج عمومی، تجمیع محصولات و بازاریابی، فرآوری و بستهبندی و … و برندسازی)
۳. نظام تأمین مالی کشاورزی
۴. نظام حکمرانی دادههای کشاورزی
۵. نظام بیمه کشاورزی (بیمه درآمدی)
۶. نظام نوآوری
۷. نظام بهرهمندی از فناوریهای روز کشاورزی (هوش مصنوعی تا پنلهای خورشیدی
۸. نظام آموزش و ترویج (ترکیبی درونزا و برونزا)
۹. نظام سلامت تولید
۱۰. نظام تحقیق و توسعه
۱۱. نظام سازگاری با محیطزیست
۱۲. نظام سرمایهگذاری
۱۳. نظام پشتیبان تولید (دامپزشکی، استاندارد و …)
۱۴. نظام تعیین سرمایهگذار و بهرهبردار
۱۵. نظام واگذاری (نحوه خریدوفروش و اصول واگذاری به غیر)
۱۶. نظام گردشگری (شهر گردشگری کشاورزی)
۱۷. نظام طراحی سازههای گلخانهای و مسکونی (انعطافپذیری برای جابجاییهای احتمالی تحت شرایط رخداد ریسکهای طبیعی)
۱۸. نظام بانکی (استفاده از پساندازها برای توسعه شهرهای مولد کشاورزی)
۱۹. نظام ایمنی واحد تولیدی (پیوست ایمنی)
۲۰. نظام تأمین امنیت محلی (پیوست امنیتی)
۲۱. نظام تعاملات فرهنگی- اجتماعی (پیوست فرهنگی- اجتماعی)
هر یک از این موارد ۲۱گانه نیازمند نگاه ریزبین و دقیق و حسابشده است زیرا عدم لحاظ آنها میتواند شهرهای مولد کشاورزی را با چالش (های) جدی مواجه سازد و عملاً انتظارت اولیه از حرکت به سمت شکلگیری آنها را با انحراف بزرگ روبرو کند.
امید اینکه مدیران عالی برنامهریزی و عملیاتی پروژه شهرهای مولد کشاورزی با تصویر شفاف، دقیق و حساب شده از موارد ۲۱گانه گامهای خوبی در جهت ساخت الگوی مدیریتی جامع شهرهای مولد کشاورزی و در نهایت تأمین امنیت غذایی و بهرهبرداری از ظرفیتهای موجود در نوارهای ساحلی بردارند.
بدون دیدگاه